स्वागतम नव वर्ष का

फासला मिटता रहे
कारवाँ बढता रहे
मंज़िलों की हर सिढी
हर कोई चढता रहे

हवा मे है ताज़गी
और क्षितिज पर लालिंमा
नज़र न आये कंही
निशा तेरी कालिमा
पर लगा कर पंछियोंके
हर कोई उड़ता रहे
मंज़िलों की हर सिढी
हर कोई चढता रहे

दिलमे हो झंकार हरदम
गीत और संगीत का
हर कोई खुल कर करें
ज़िक्र अपने मीत का
एकही हो तार दिलमे
दिलरुबा छिडता रहे
मंज़िलों की हर सिढी
हर कोई चढता रहे

साल मे नव हर जगह
उजाले मिल जायेंगे
याद कर गुज़रे दिनों के
अंधेरे क्या पायेंगे?
मिल गये फिर भी अंधेरे
हर कोई लड़ता रहे
मंज़िलों की हर सिढी
हर कोई चढता रहे

स्वागतम नव वर्ष का
खोल कर बाहें करें
बीज बोने नफ़रतों का
काम हम काहें करें?
चंद अक्षर प्यार के
हर कोई पढता रहे
मंज़िलों की हर सिढी
हर कोई चढता रहे


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

अजबसा है चमन यारों

अजबसा है चमन यारों

आज पहाटे तिने शेवटचा श्वास घेतला. तिच्या शेवटच्या श्वासाने पूर्ण देशाचा श्वास गुदमरला. माझे स्पष्ट मत आहे की जेंव्हा असाह्य तरुणीवर बलात्कार होतो तेंव्हा तिची अब्रू तर लुटली जातेच पण खर्‍या अर्थाने समाजाची आणि देशाची अब्रूच लुटली जात असते हे सर्वांनी ध्यानात ठेवायला हवे.
पण एक गोष्ट खरी की त्या पिडित मुलीचे बलिदान व्यर्थ जाणार नाही. या घटनेमुळे संपूर्ण देश आणि विशेषतः तरुणाई ढवळून निघाली आहे.. हा भविष्यासाठी शुभशकून ठरावा.
शासन आणि राजकारणी यांच्या बद्दल काय बोलावे ! सारेच संवेदनाहीन जनावरे. लहान लहान कारणासाठी कायदा हातात घेणारे, बसेसची तोडफोड करणारे, रास्ता रोको करणारे शूरवीर कुठे लपले आहेत? एका शब्दानेही ते बोलत नाहीत. ही आज देशाची शोकांतिका आहे. यातून मार्ग निघायलाच हवा. या बाबत शासन कांही करेल अशी अपेक्षा कुणीही करू नये. शेवटी तरुणाईनेच पुढाकार घ्यायला हवा.
पण इतिहास सांगतो की अशा घटना आणि अंदोलने पावसाळ्यातील कुत्र्याच्या छत्रीचे (मश्रूम) अल्पायुष्य घेवून येतात आणी जातात. पुन्हा वर्षाखेरसाठी आणि नवीन वर्षाचे स्वागत करण्यासाठी पार्ट्या होणार. पुन्हा मदहोश वातावरण आणि कांही स्त्रियांच्या अब्रूंचे धिंडवडे! शेवटी "जन पळ भर म्हणतिल हाय हाय" हेच खरे. असे झाले तर ब्रेव्हहर्ट मुलीचा आत्मा स्वर्गात कण्हेल "हेच फल काय मम तपाला". अर्थात मला निराशावादी होणे आवडत नाही. लवकरच पहाट होईल, सूर्य उगवेल. या सकारात्मक घटनेसाठी वेळ आणि निमित्त हवे होते नियतीला कदाचित. ते दोन्ही आज मिळाले आहेत.
मी या घटनेने खचून गेलो होतो. उद्वेगाच्या भावनेतून दोन रचना केल्या. आज निधनाची वर्ता ऐकून पुन्हा माझ्यावर अघात झाला. मी आज ही दुर्दैवी बातमी एका उर्दू टीव्ही चॅनल ऐकली म्हणून कविता उर्दूतून लिहिण्याचा प्रयत्न केला आहे. मला पूर्ण कल्पना आहे की माझ्या एका कवितेमुळे कांही फरक पडणार नाही. पण माझा अक्रोश व्यक्त करण्याचा हाच एकमेव मार्ग माझ्या हाताशी आहे.
सुरुवातीलाच कांही उर्दू शब्दांचे अर्थ वाचकाच्या सोयीसाठी दिले आहेत
१) माजरा--घटना २) हैवानियत--जनावरा/पशूसारखे वागणे ३) मोहताज--अवलंबून असणे, दीन असणे
४)ज़हमत-- त्रास, वेदना ५) फ़ित्रत-- स्वभाव ६) रूबरू--समोरा समोर, फेस टु फेस
७) इर्शाद-- मुशायर्‍यात ग़ज़ल्/शेर वाचण्यास श्रोत्यांनी दिलेली परवानगी ८) मातम--शोक, मोर्निंग
९) मरघट-- स्मशान भूमी

ना फूलका मौसम यहाँ
तितलियाँ दिखती नही
अजबसा है चमन यारों
कलियाँ यहाँ खिलती नही

लूट ली इज़्जत किसी की
माज़रा यह रोज़ का
क्या है जल्दी? मामला है
एक लंबी खोज का
फैसला आये न आये
ज़िंदगी रुकती नही
अजबसा है चमन यारों
कलियाँ यहाँ खिलती नही

भेडियोंका ख़ौफ इतना
हैवानियत का राज है
इस कदर हालात बिगडे
इन्सानियत मोहताज है
छा गया इतना अंधेरा
रोशनी दिखती नही
अजबसा है चमन यारों
कलियाँ यहाँ खिलती नही

इज़्जतोंके लुटेरोंको
डर नही, ज़हमत नही
गुनहगारोंको सज़ा दे
देश की फ़ित्रत नही
आइनेसे सूरतें भी
रूबरू करती नही
अजबसा है चमन यारों
कलियाँ यहाँ खिलती नही

ना कंही गजलें सुनी है
ना कभी इर्शाद भी
ना बाग़ावत शायरोंने
की कभी फर्याद भी
महफ़िलें गुमसुम यहाँ की
क्यूं शमा जलती नही
अजबसा है चमन यारों
कलियाँ यहाँ खिलती नही

ढेर लाशोंके पडे है
क्यों नही मातम कंही?
साँस लेते लोग है पर
ज़िंदगी जीते नही
गाँव मरघट बन गया पर
लाश भी जलती नही
अजबसा है चमन यारों
कलियाँ यहाँ खिलती नही

निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

एकावास

एक अकेला एकावास
हर पल लंबा और उदास

भीड़ भरी बस्ती में अब क्यूं
गलियारें हो गये है सूने
था कारवाँ इर्द गिर्द में
पल पल रिश्ते थे बूने
ना जाने क्यूं ना रह पाता
खुद ही अपने खुद के पास?
एक अकेला एकावास
हर पल लंबा और उदास

आस लगाकर धडकन थामे
इंतज़ार उनके आने का
जुनून है गुल होने का और
खो कर खुदको पाने का
दस्तक सुनते ही लगता है
आया कोई अपना खास
एक अकेला एकावास
हर पल लंबा और उदास

ना जाने यह रात गुज़रने
कितने लग जायेंगे बरस
ख़स्ता हालत खराब मेरी
सब खाते है मुझपे तरस
ग़ैर भी अभी लगे है देने
अपने होने का अहसास
एक अकेला एकावास
हर पल लंबा और उदास


निशिकांत देशपांडे  मो.क्र,९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

तुझीच आठवत प्रीत होतो

उबार्‍यात मी पंखाखाली
थंड चांदण्यास पीत होतो
विरहकाळच्या अवसेला मी
तुझीच आठवत प्रीत होतो

लपाछपीचा खेळ खेळता
तुझी मस्करी करीत होतो
व्यर्थ शोधले, मी तर लपलो
गालावरच्या खळीत होतो

ग्रिष्म जसा तुज छळू लागला
मी पडलो काळजीत होतो
तुला गारवा देंण्यासाठी
आलो श्रावणसरीत होतो

मला उदासी कधी न शिवली
समीप तुझिया खुशीत होतो
रोज नव्याने माळलेस त्या
गजर्‍याच्या टवटवीत होतो

तुला वाटले तुझ्याविना मी
विरहाच्या तावडीत होतो
कयास चुकला तुझा, मी तुझ्या
स्वप्नांच्या पालखीत होतो

गुदमरलो मी तुझ्या जरासा
आठवणींच्या धुळीत होतो
कुणात रमलो?, मी तर वेडे
तुजवर कविता लिहीत होतो

शमा पाहिली तेवत असता
म्हणून मी मैफिलीत होतो
परवान्यासम जळण्यासाठी
आस मनी जागवीत होतो

कधी जाहले प्लॅटोनिक लव्ह?
शोधत मी डायरीत होतो
तू चौथीच्या बोर्डाला अन्
मजनू मी सातवीत होतो


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

मी किती ते आवरावे?

आठवांच्या अडगळीला
कारणाविन का जपावे?
अन् पसार्‍याला मनीच्या
मी किती ते आवरावे?

जे सुखाचे क्षण दिले तू
काचती आता मनाला
कोंडल्याने अंतरी ते
दु:ख वाटे हर क्षणाला
सांगण्या सल हा मनीचा
मी कुणाला बोलवावे?
अन् पसार्‍याला मनीच्या
मी किती ते आवरावे?

ना कुठेही आडपडदा
पारदर्शक हा असा मी
जे मनी ते बोलण्याचा
घेतला आहे वसा मी
काळजाला मुखवट्याने
वेगळे का रंगवावे?
अन् पसार्‍याला मनीच्या
मी किती ते आवरावे?

छेडले होते तराने
मी सतारीवर जरासे
का अशा तुटल्यात तारा?
काय कामाचे खुलासे?
हरवलेला सूर असता
गीत कुठले गुणगुणावे?
अन् पसार्‍याला मनीच्या
मी किती ते आवरावे?

झोपल्यावर रोज रात्री
तू अशी येतेस का?
जाग आल्यावर त्वरेने
सांग तू विरतेस का?
जाग का आली म्हणूनी
रोज मी का हळहळावे?
अन् पसार्‍याला मनीच्या
मी किती ते आवरावे?


निशिकांत देशपांडे मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

एक कोपरा दाखव देवा

एक कोपरा दाखव देवा
परवा दिल्लीत बसमधे एका तरुणीवर कांही श्वापदांनी बलात्कार केला. ही बातमी वाचून आणि टी.व्ही.वर या बाबत चर्चा ऐकून मन उद्विग्न झाले. प्रथमच मला मी एक भारतीय असल्याची लाज वाटली. अतिशय दु:खी मनाने ही रचना लिहिली नाही तर कलमेतून आसवांप्रमाणे ओघळलेली आहे. प्रस्तूतः

तारुण्याच्या लोण्यासाठी
शक्य कसे हे? बोका नाही
एक कोपरा दाखव देवा
जिथे स्त्रियांना धोका नाही

मला वाटते स्त्रीची अब्रू
मळलेल्या कणकीसम असते
घरात उंदीर कुरतडती अन्
गिधाड बाहेर चोंच मारते
एक रात्रही नसते जेंव्हा
चुकला ह्रदयी ठोका नाही
एक कोपरा दाखव देवा
जिथे स्त्रियांना धोका नाही

कसा कायदा देशामध्ये?
बलात्कारिता दु:ख भोगते
पळवाटांचा घेत सहारा
नराधमांचे खूप फावते
अटके आधी मिळे जमानत
बाल तयांचा बाका नाही
एक कोपरा दाखव देवा
जिथे स्त्रियांना धोका नाही

इमाम, पाद्री, भगवे साधू
सभ्य मुखवटे, क्षुद्र माणसे
धर्म अफूची गोळी देती
कुणी न पाळी तत्व फारसे
सार्‍या नजरा वखवखलेल्या
कुणीच बाबा काका नाही
एक कोपरा दाखव देवा
जिथे स्त्रियांना धोका नाही

नराधमाला स्त्रीलिंगी अन्
पतिव्रतेला पुल्लिंगी का
शब्द नसावा? तुझी माणसा
हीच खरी रे शोक-अंतिका
सभ्य मुखवटा टिकून असतो
जोवर गावत मौका नाही
एक कोपरा दाखव देवा
जिथे स्त्रियांना धोका नाही

ऐलतिराची गंगा थकली
धुवून पापे दुष्टजनांची
काय राहिले जगात आता?
ओढ लागली पैलतिराची
तरावयाला भवसागर हा
आज कुठेही नौका नाही
एक कोपरा दाखव देवा
जिथे स्त्रियांना धोका नाही


निशिकांत देशपांडे मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

बाबा.. ( तुमच्यासारखे तुम्हीच )

चुली जवळ माय,
तर कंपनीत तुम्ही राबत होता..
.
.
माझी वाट तुम्ही,
ते नऊ महिने पाहत होता..
.
.
पाळण्यात मला पाहून,
पेढे वाटायलाही पळाला होता..
.
.
बोटाला तुमच्या धरून,
शाळेत दाखला मी घेतला होता..
.
.
फाटकी बनियन तुम्ही,
तर नवीन गणवेश
मी घातला होता..
बाबा,
.
.
तेंव्हाही तुम्ही माझ्यासाठी फार-फार मोठे
होता...!!
.
.
ताप मला असो का ताईला,
रात्र-रात्र तुम्ही जागत
होता..
.
.
शाळेचा खर्च वाढल्यामुळे, ओवरटाइमही तुम्हीच करत
होता..
.
.
बाबा,
तेंव्हाही तुम्ही माझ्यासाठी फार-फार मोठे
होता...!!
.
.
देवा,
आता मात्र मला,
त्यांच्यासाठी कष्टकरू दे..
.
.
तू फक्त आता,
जगातील सर्व बाबांना,उदंड आयुष्य दे... :)

बेगाने रह गये

लब पर उदास विरह के
दो गाने रह गये
इतने करीब आ कर भी
बेगाने रह गये

मंज़िल नही थी और कोई
जाये तो किधर जाये?
सुनता नही है आज कोई
गाये तो किधर गाये
आरमाँ बहूत थे सोये
जगाने रह गये
इतने करीब आ कर भी
बेगाने रह गये

मुसकान झलकती थी मेरी
मेरी हर एक बात पर
लिखा था नाम तुमने मेरा
नर्म रेत पर
गाने मिलनके साज पर
बजाने रह गये
इतने करीब आ कर भी
बेगाने रह गये

हम से कभी न आया गया
ना तुम बुला सके
दुनिया के डर को कभी
ना हम भुला सके
मौसम था प्यार का मगर
अनजाने रह गये
इतने करीब आ कर भी
बेगाने रह गये


निशिकांत देशपांडे मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३

मैफल...

यमुनेतीरी, पुन्हा राधिका
अवखळ होते कधीतरी...
मैफल रंगे, स्वतःशीच अन
नाम मुखाशी हरी हरी...
...
पाहूनी तिचे, रुप गोजिरे
कान्हा हरवत जाई रे...
बघूनी त्याला, राधेचे मन
गोकूळ गोकूळ, होई रे...

महेश घाटपांडे

डोळे मिटताच... आता फक्त तुच दिसतेस...

डोळे मिटताच आता
फक्त तुच दिसतेस...

हदयात हि माझ्या
आता फक्त तुच राहतेस,

स्वप्नात हि मला आता
रोज भेटतेस,

अन् खरोखर तु समोर
येताच फक्त एक स्वप्न
म्हणुन वाटतेस...

काय करू मी? कसं
सांगु गं तुला?

खरोखर खुप प्रेम करतो
गं तुझ्यावर,

म्हणुन तर काय? क्षणो-
क्षणी आता मला, 
फक्त तुच भासतेस,

अन् माझी नसुनही, फक्त
तू माझीच वाटतेस...

अन् माझी नसुनही, फक्त
तू माझीच वाटतेस...

आसवांना भाव नाही

गाळलेल्या आसवांना भाव नाही
जाणणारा वेदना हा गाव नाही

तू दिलेले मी विसरलो घाव नाही
लाख जखमा, थांबलेला स्त्राव नाही

मारुती वेशीत आहे रक्षणाला
पण तरी चोरास का मज्जाव नाही

लागती पैसे विठूच्या दर्शनाला
राहिला भक्तास पहिला भाव नाही

चोरली माझी गझल ज्या चोरट्याने
ठेवले मक्त्यात माझे नाव नाही

झाकण्याला हार झालेली कधीही
जिंकल्याचा आणला मी आव नाही

बक्षिसासाठीच तंटामुक्त खेडी
भांडणाचा पण तिथे आभाव नाही

शोध घेता माणसांचा, श्वापदे का
भेटती सगळीकडे हे ठाव नाही

वाट काटेरी पुढे "निशिकांत" आहे
पण तुला आता गड्या घुमजाव नाही


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

दाटते आहे निराशा फार हल्ली

वाटते घ्यावी जरा माघार हल्ली
दाटते आहे निराशा फार हल्ली

पाप इतके जाहले हातून माझ्या
मी लपाया शोधतो अंधार हल्ली

माणसे गेली कुठे? ओसाड वस्ती
का भुतांचा वाढला संचार हाल्ली

मी लढू आता कुणाशी? सर्व अपुले
लावतो शस्त्रास मी ना धार हाल्ली

हद्दपारी जाहली संभाषणांची
का मनाचे बंद असते दार हल्ली?

मीच माझे पाप निस्तारीन म्हणतो
कोण देतो का कुणा आधार हल्ली?

सांगती जे अर्थ गीतेचा, तयांना
ज्ञात नसते जीवनाचे सार हल्ली

मंदिराचे दार मिटले, वेळ झाली
रात्रभर असतात उघडे बार हल्ली

भीड बघता पापियांची स्नान करण्या
घाबरे गंगा नदीही फार हल्ली

सोडले "निशिकांत"ने प्रतिकार करणे
प्राक्तनाचा खात जगतो मार हल्ली


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

आज उमलली कळी लाजरी

मंद हवेच्या झोक्यावरती
मीत मनीचे गुणगुणले मी
आज उमलली कळी लाजरी
गोड अनुभुती, शिरशिरले मी

गेले असता भल्या पहाटे
फुले वेचण्या प्राजक्ताची
गंध घेउनी झुळूक येता
सळसळली पाने झाडाची
अंगावरती टपटपलेल्या
दवबिंदूंनी थरथरले मी
आज उमलली कळी लाजरी
गोड अनुभुती, शिरशिरले मी

चिउकाऊच्या गोष्टी सरल्या
स्वप्न गुलाबी पडू लागले
गोंधळ सारा किती अनामिक !
भाव आगळे मनी जागले
"तारुण्याशी हात मिळव तू"
कानी माझ्या कुजबुजले मी
आज उमलली कळी लाजरी
गोड अनुभुती, शिरशिरले मी

मला न कळले काय जाहले
कुठे तरी मन हरवुन असते
आरशात मी बघता बघता
कारण नसता गाली हसते
बिंब सांगते हळूच कानी
किती अताशा रसरसले मी
आज उमलली कळी लाजरी
गोड अनुभुती, शिरशिरले मी

मधाळ नजरा पुन्हा पुन्हा का
वळून माझ्यावरती पडती?
जणू वादळी सापडलेली
मी मिणमिणती असाह्य पणती
मुक्त बालपण कुठे हरवले?
लाख बंधने, हिरमुसले मी
आज उमलली कळी लाजरी
गोड अनुभुती, शिरशिरले मी

भावी युवराजाच्या स्वप्नी
रोमांचित मी झाले कणकण
इंद्रधनूचे चित्र रेखता
सुखावले अंतरी, तरी पण
मातपित्यांना कसे मुकावे !
उशीत रात्री मुसमुसले मी
आज उमलली कळी लाजरी
गोड अनुभुती, शिरशिरले मी


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

रह गये

मंज़िल न मिल सकी तो क्या?
राह चलते तो रह गये

सपने न दिख सके तो क्या?
आँख मलते तो रह गये

पत्थर दिल मिले है तो क्या?
खुद पिघलते तो रने

नज़रोंसे न पिलाये तो क्या?
ज़हर निगलते तो रह गये

ज़ख्म़ कितनेभी दिये है तो क्या?
सब भूलते तो रह गये

रोशन नही शमा है तो क्या?
आशिक जलते तो रह गये

मुरझाया हुआ समा है तो क्या?
फूल खिलते तो रह गये

बादाल घने न छये तो क्या?
अश्कं गलते तो रह गये.


निशिकांत देशपांडे मो.क्र.९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

अस्तित्वाची लाज वाटते

पिढी दर पिढी ठायी ठायी दु:ख भोगते
मलाच माझ्या अस्तित्वाची लाज वाटते

जन्मताच मी रडले, कोणी हसले नाही
दारावरती तोरण साधे सजले नाही
दिव्या ऐवजी ज्योत जन्मली, माय कोसते
मलाच माझ्या अस्तित्वाची लाज वाटते

दादाला तर आई घेते खांद्यावरती
जरी धाकटी, चालत असते ओझे हाती
तो खेळाया जातो अन् मी घरी रांधते
मलाच माझ्या अस्तित्वाची लाज वाटते

कधी द्रौपदी, कधी अहिल्या, कधी जानकी
जन्म वेगळे दु:ख भोगणे माझ्या लेखी
पुराणातला स्त्रीचा महिमा फक्त वाचते
मलाच माझ्या अस्तित्वाची लाज वाटते

सभोवताली सर्व श्वापदे आसुसलेली
हरिणीसम मी सदैव असते भेदरलेली
गुदमरते पण बुरख्याने मी मला झाकते
मलाच माझ्या अस्तित्वाची लाज वाटते

परीघ माझा कुणी आखला मला न ठावे
घाण्याच्या बैलासम मी दिनरात फिरावे
श्वास सोडण्या शेवटचा मी वाट पाहते
मलाच माझ्या अस्तित्वाची लाज वाटते

चार पुस्तके वाचुन पूर्वा दिसू लागली
उजेड घ्याया कवेत आता आस जागली
उध्दाराया राम नको मज मीच चालते
अस्तित्वाची मला अताशा शान वाटते
निशिकांत देशपांडे मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

मन का थरथरले?

गुलाब, चाफा, जुई, मोगरा
अंगणात नव्हतेच बहरले
फेसबुकावर तुला पाहता
गंधाळुन मन का थरथरले?

मोहरलो मी आज अचानक
नाव तुझे अन् फोटो दिसता
भूतकाळच्या झंझावाती
फिरू लागलो बघता बघता
तुझ्या हासर्‍या शिडकाव्याने
बीज आठवांचे अंकुरले
फेसबुकावर तुला पाहता
गंधाळुन मन का थरथरले?

करून चिमणीच्या दाताने
अर्धा अर्धा पेरू वाटुन
घालमेल अंतरात होते
खातानाचा प्रसंग आठवुन
चिनगारीवरच्या राखेला
आज कशाला तू फुंकरले?
फेसबुकावर तुला पाहता
गंधाळुन मन का थरथरले?

गावाकडच्या शाळेमध्ये
रोज भेटणे, हसणे, रुसणे
प्रेम काय हे माहित नसता
नजरांना नजरांचे भिडणे
पौगंडावस्थेत आपुले
विश्व जणू होते मंतरले
फेसबुकावर तुला पाहता
गंधाळुन मन का थरथरले?

पुरे जाहले खेळ खेळणे
व्हर्च्युअल संगे उडण्याला
फोर्मॅटिंग मी माझे केले
अ‍ॅक्च्युअल संगे जुळण्याला
क्लिकवर नाही, हाकेवरती
प्रिया पाहुनी मन शिरशिरले
फेसबुकावर तुला पाहता
गंधाळुन मन का थरथरले?

भेट आजची तुझी अधूरी
शुभशकून हा एक असावा
जरूर भेटू दोघे आपण
मनात किंतू जरा नसावा
स्वागत करण्या पायघड्यांना
आजच आहे मी अंथरले
फेसबुकावर तुला पाहता
गंधाळुन मन का थरथरले?


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail--nishides1944@yahoo.com

यादोंके बादल

जिंदगी मे जहर घुलाने आये
यादों के बादल रुलाने आये

गजल गायी थी शायरों के साथ
नज्म लिखी थी याद है वह रात
शमा बुझाकर, जलाने आये
यादों के बादल रुलाने आये

तडप कैसी है, मुश्किल है जीना
जहर यादोंका मिश्किल है पीना
चुरा कर नींद, सुलाने आये
यादों के बादल रुलाने आये

गये होंगे कहीं और के साथ
आईना देख डरे और है बात
दाग दामन का धुलाने आये
यादों के बादल रुलाने आये

जब सुनी आहट मेरी कोठी पर
शर्तिया थे तब नशे की चोटी पर
गलत हम समझे, बुलाने आये
यादों के बादल रुलाने आये

आये तो क्या आये! देर के बाद
हौसला रखे क्या मौत के बाद?
कफन मेरा वो सिलाने आये
यादों के बादल रुलाने आये


निशिकांत देशपांडे मो.क्र.९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

 

प्रकाश आहे मला पुरा

नकोय सागर, नकोत लाटा
झुळझुळणारा हवा झरा
गाभार्‍यातिल मंद दिव्याचा
प्रकाश आहे मला पुरा

दु:ख पाचवीला पुजलेले
किती म्हणूनी रडावयाचे?
साध्या साध्या आनंदाला
उगाच का मग मुकावयाचे
कुंडीमध्ये गुलाब लाउन
फुलास बघणे छंद बरा
गाभार्‍यातिल मंद दिव्याचा
प्रकाश आहे मला पुरा

पैसा, आडका, जमीन जुमला
असून आनंदास पारखे
खळखळ हसती, खुशीत जगती
गरीब ते माझ्याच सारखे
मला हवे ते उधळत असते
मुक्त कराने वसुंधरा
गाभार्‍यातिल मंद दिव्याचा
प्रकाश आहे मला पुरा

दारिद्र्याचा शाप असूनी
सुखात जगला प्रश्नासंगे
किती सुदामा भाग्यवान तो
गुरे राखली कृष्णासंगे
तृप्त जाहला यादव राणा
पोह्याचा खाऊन चुरा
गाभार्‍यातिल मंद दिव्याचा
प्रकाश आहे मला पुरा

वैषम्याचे मळभ दाटता
वेळ सरकता सरकत नाही
मीच शोधला उपाय यावर
प्रयत्न करण्या हरकत नाही
ब्रह्मानंदी टाळी लागे
आळविता मी सप्तसुरा
गाभार्‍यातिल मंद दिव्याचा
प्रकाश आहे मला पुरा

मयसभेत या सुखदु:खाच्या
तारतम्य का असे हरवले?
नवीन व्याख्या लिहून खोट्या
कुणी कुणाचे कान भरवले?
भ्रामक, आता सत्त्य वाटते
वर्ख भासतो खराखुरा
गाभार्‍यातिल मंद दिव्याचा
प्रकाश आहे मला पुरा


निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

कोणावाचुन आडत नाही

खुशाल चेंडू जगात कोणी
कोणासाठी थांबत नाही
चंगळवादी जगी कुणाचे
कोणावाचुन आडत नाही

गतकालाचे सोनेरी क्षण
आठवतो अन् गुदमरतो मी
आयुष्याच्या सायंकाळी
इतिहासातच गुरफटतो मी
वर्तमान वांझोटा आहे
विशेष कांही घडत नाही
चंगळवादी जगी कुणाचे
कोणावाचुन आडत नाही

टोच नसावी तरी टोचते
काळजास का शल्य एवढे?
कुणी न उरले, उडून गेले
जीवनात जोडले जेवढे
एक कवडसा उजेडही पण
देव अताशा धाडत नाही
चंगळवादी जगी कुणाचे
कोणावाचुन आडत नाही

खचून गेलो कष्ट करोनी
रोज कमवण्या दोन भाकरी
धीर द्यावया कुणी म्हणाले
जीवन आहे एक लॉटरी
वाट पाहिली युगेयुगे मी
कधी निघाली सोडत नाही
चंगळवादी जगी कुणाचे
कोणावाचुन आडत नाही

स्वैराचारी नव्या पिढीला
उपदेशाचे किती वावडे !
पाश्चांत्त्यांच्या अनुकरणाचे
स्तोम माजले आज केवढ !
मूग गिळोनी गप्प बसावे
परंपरा मी सोडत नाही
चंगळवादी जगी कुणाचे
कोणावाचुन आडत नाही

आज ठरवले ललकारावे
जीवनास निधड्या छातीने
अंधाराला कशास भ्यावे
मंद तेवणार्‍या ज्योतीने?
भीक मागण्या देवापुढती
हात अता मी जोडत नाही
चंगळवादी जगी कुणाचे
कोणावाचुन आडत नाही


निशिकांत देशपांडे  मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

क्यों इतनी देरसे?

इंतज़ार खत्म हुआ
आये आप प्यारसे
आना ही था एक दिन तो
क्यों इतनी देरसे?

बहारें तो आ ही गयी
लेकर साथ बसंत
मग़र पतझड का अंत

क्यों इतनी देरसे?

फूल खिले डाल पर
जैसे हुआ सवेरा
रुक़्सत घना अंधेरा
क्यों इतनी देरसे?

तारकायें रहते हुए
धूमिल था आकाश
चंद्रमा लाया प्रकाश
क्यों इतनी देरसे?

जीवन सारी खोज की
समंदर के तले
आखिर मोती मिले
क्यों इतनी देरसे?

जिंदगी की पहेली
बनी एक कहानी
ग़ज़ल बनी रुहानी
क्यों इतनी देरसे?

निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

फँतासी ( fantasy )

आदत लगी है आजकल
सपने अजब दिखने लगे
ज़िंदगीके चैन सभी
बेमोल अब बिकने लगे

विरान हो जब ज़िंदगी
फँतासी कुछ दे सहारा
पलही सही छाये हँसी

लगने लगा जीवन दुलारा

सपनोंवाली इस गली मे
ढूंड कर गम ना मिले
हर तरफ दिखने लगे
खुशियोंके बस अब सिलसिले

फँतासी तो फँतसी है
इसमे नही शिकवा गिला
प्यार का एक बूंद पाकर
जैसे लगे सागर मिला

अमावसको भी रहे
चंद्रमा मेरे साथ मे
दूर तू होकर तेरा
आँचल हो मेरे हाथ मे

फँतासी बन जांऊ उनकी
फँतासी अपनी मेरी
फँतासीमे चांहू ख्वाइश
हो पूरी हरेक मेरी

फँतासी जिसने बनाई
शुक्रिया हम करने लगे
गर्म रेतकी ढेर मे
दिखने हमे झरने लगे

रब करे सबको मिले
काफ़िले सपनो भरे
खण्डहरसी ज़िंदगी मे
चमन लाये रंग भरे

निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

नखशिखांत मी कसाब आहे ( कसाबचे अखेरच्या क्षणी काय मनोगत असेल? याची कल्पना करत लिहिलेली रचना. सहाजिकच कांही उर्दू शब्द आले आहेत. )

जिहाद आहे जुनून माझा
परिचय अजमल कसाब आहे
खरे सांगतो करणीनेही
नखशिखांत मी कसाब आहे

मज सांगितले, जिहादात मी
शहीद झालो जर लढताना
अल्ला देइल हजार पोरी
बनेन तिकडे मी मस्ताना
बक्षिस घेण्या कैक मारले
चुकता केला हिसाब आहे
खरे सांगतो करणीनेही
नखशिखांत मी कसाब आहे

काच मनाला बिलकुल नाही
गुन्हेगार मज जरी ठरवले
पाप कशाचे? मी जे केले
कानी माझ्या जसे भरवले
माझ्या देशी मजला आदर,
मान मरातब, रुबाब आहे
खरे सांगतो करणीनेही
नखशिखांत मी कसाब आहे

मी केलेल्या कुकर्मांमुळे
नर्क मिळाला यदाकदाचित
स्वर्गाच्या सीमेवर सुध्दा
घुसखोरी मी करेन निश्चित
कुणात हिंम्मत, धर्मांधांना,
विचारायची जवाब आहे?
खरे सांगतो करणीनेही
नखशिखांत मी कसाब आहे

लोक तंत्र अन् न्याय प्रक्रिया
प्रसन्न झालो इथे बघूनी
कसा भाळलो शत्रूवर मी!
द्वेश दाटला मनी असूनी
नावामध्ये "पाक" तरी पण
सारे तिकडे खराब आहे
खरे सांगतो करणीनेही
नखशिखांत मी कसाब आहे

नोंदवली मी मनात माझ्या
शेवटची जी माझी इच्छा
जन्म मिळावा भरतात मज
नेक आदमी बनण्या सच्चा
सत्त्यमेव जयतेच्या देशी
हरेक बंदा जनाब आहे
खरे सांगतो करणीनेही
नखशिखांत मी कसाब आहे


निशिकांत देशपांडे  मो.क्र.९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

तुझ्यापेक्षा तुझी आठवणचं बरी.....

तुझ्यापेक्षा तुझी आठवणचं बरी..
अगदी पाहिजे तेंव्हा येते,
अगदी पाहिजे तशी येते..
आणि हो...अगदी वेळेत येते..

तुझ्यापेक्षा तुझी आठवणचं बरी..
मनाला खोलवर रिझवते,
तनाला हळुवार भुलवते,

आणि हो...क्षणाला क्षण क्षण झुलवते..

तुझ्यापेक्षा तुझी आठवणचं बरी..
एकांतात सोबत देते,
गर्दीत एकांत देते,
आणि हो...दु:खात सुखांत देते..

तुझ्यापेक्षा तुझी आठवणचं बरी..
तु सहज सोडून जाते,
ती सतत माझ्यासंगे रहाते,
आणि हो...तुझी सवत म्हणून मिरवते ..

तुझ्यापेक्षा तुझी आठवणचं बरी..
तु कधी दु:खी करते,
ती नेहमीच सुखी करते,
आणि हो...येताजाता वाचा मुकी करते..

--श्रीनिवास गुजर
०९८२३० ५६३५३

तारा तुटला

मूक रुदन आक्रोश जाहले
बांध मनाचा होता फुटला
नजरा खिळल्या लाखो ज्यावर
तोच नेमका तारा तुटला

विझलेल्या राखेत तयांनी
स्फुल्लिंगांना शोधशोधले
मरगळलेल्या तरुण पिढीला
अभिमानाचे पाठ शिकवले
मशाल हाती संघर्षाची
देता जो तो पेटुन उठला
नजरा खिळल्या लाखो ज्यावर
तोच नेमका तारा तुटला

सिंहगर्जनेहून भयानक
डरकाळी वाघाची होती
ऐकुन पाचावरती धारण
बसलेली कोल्ह्यांची होती
एक हाक अन् रस्त्यावरती
हरेक सैनिक होता लढला
नजरा खिळल्या लाखो ज्यावर
तोच नेमका तारा तुटला

मीच पुरोगामी दावाया
हिंदुत्वावर टिका करावी
झुगारून संकेत दरिद्री
हिंदुत्वाची कास धरावी
हिंदुह्रदय साम्राटांनी हा
मूलमंत्र सर्वांना दिधला
नजरा खिळल्या लाखो ज्यावर
तोच नेमका तारा तुटला

राजकारणी किती गिधाडे
शेवटच्या यात्रेत पाहिली
आज उद्याचा स्वार्थ साधण्या
प्रेतावरती फुले वाहिली
चितेवरी सत्तेचा गुंता
असेल का हो कुणास सुटला
नजरा खिळल्या लाखो ज्यावर
तोच नेमका तारा तुटला

हिमलयासम अशी माणसे
संपतात, भ्रम कधी नसावा
काम अधूरे पूर्ण कराया
पुनर्जन्म घेतला असावा
नैराश्याला पण आशेचा
नवा धुमारा असेल फुटला
नजरा खिळल्या लाखो ज्यावर
तोच नेमका तारा तुटला


 ( आदरणीय कै. बाळासाहेब ठाकरे यांना एका मूक चाहत्याची श्रध्दांजली )



निशिकांत देशपांडे. मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

अजुन उजाडत नाही ग !

अजुन उजाडत नाही ग !
अजुन उजाडत नाही ग !

दशकामागून सरली दशके
अन् शतकाच्या गाथा ग !
ना वाटाचा मोह सुटे वा
ना मोहांच्या वाटा ग!
पथ चकव्याचा, गोल,
सरळ वा कुणास उमगत नाही ग
प्रवास कसला? फरफट अवघी !
पान जळातून वाही ग...

कधी वाटते 'दिवस'-'रात्र' हे
नसते काही असले ग
त्यांच्यालेखी रात्र सदाची
ज्यांचे डोळे मिटले ग
स्पर्श आंधळे.. गंध आंधळे भवताली वनराई ग
तमातली भेसुर शांतता... कानी कूजन नाही ग...

एकच पळभर एखादी कळ
अशी सनाणुन जाते ग
क्षणात विरती अवघे पडदे
लख्ख काही चमचमते ग !

ती कळ सरते... हूरहुर उरते अन् पिकण्याची घाई ग
वरवर सारे शिंपण काही आतून उमलत नाही ग…

- संदीप खरे

Ayushyawar Bolu Kahi

मला तुझ्याशिवाय जगावसं वाटत नाही..

का जगतेय मी तुझ्याशिवाय,
खरचं हे मनाला पटत नाही..
तुला सोडून जगावं मी,
मनात असा विचार कधीचं येत नाही..
तु माझी जिवलग होतास,

मी मात्र तुझी कोणीचं लागत नाही..
खरचं खुप जिवापाड प्रेम करते रे तुझ्यावर,
हे अजुन तुला कसे कळत नाही..
क्षण-क्षण तुटतो रे तुझ्यासाठी जीव माझा,
तुला माझी थोडीही काळजी वाटत नाही..
दिवस-रात्र मरते रे तुझ्यासाठी,
असा एकही क्षण नाही ज्या क्षणी मी रडत नाही..
सारखा तळमळतो रे जीव माझा तुझ्यासाठी,
का रे तुला मला एकदाही भेटावसं वाटत नाही..
डोळे नेहमी ओले होतात माझे तुझ्या आठवणीत,
त्यांनाही तुझ्यासाठी रडल्याशिवाय चैनचं पडतनाही..
खरचं रे खुप मन रडते माझे तुझ्यासाठी,
कारण ?????
मला तुझ्याशिवाय जगावसं वाटत नाही..

_

ashwin maske

गायों का बंटवारा

बहुत पुरानी कहानी है।
किसी गांव में एक चतुर किसान रहता था।
मरते समय वह अपनी वसीयत का बंटवारा निम्न प्रकार कर गया।
बड़े बेटे को उसकी सम्पति का आधा हिस्सा मिले, मंझले बेटे को एक चैथाई व उसकी सम्पति का छठाँ भाग सबसे छोटे बेटे को मिले।
किसान की कुल जमा पूंजी उसकी ग्यारह गायें थी।
उसके मरने पर बंटवारे का चक्कर पड़ गया। गायों का बंटवारा 1/2, 1/4, 1/6, कैसे करें
अन्त में गांव के एक समझदार व्यक्ति ने कहा कि उसकी पूंजी में मेरी एक गाय मिला लो, फिर उसका बंटवारा कर दो।
अब तो बात बहुत साफ हो गई।
बड़े बेटे को बारह की आधी यानी छः गायें दे दी गई।
मझले बेटे को बारह की चैथाई यानी तीन गायें बांटी गई।
छोटे बेटे को बारह का छठा हिस्सा दो गायें दे दी गई।
इस प्रकार छः योग तीन योग दो कुल मिलाकर ग्यारह गायें तीनों बेटो में बांट दी गई।
बची शेष गाय गांव के समझदार व्यक्ति को पुनः सोंप दी गई।
यह गाय शब्द है जो आपके भावों को जगा सके। यह मेरी गाय संकेत करती है आपको जगाने हेतु, आपकी पूंजी को प्राप्त करने में।
अगर प्राप्त कर सके तो लेखक आभारी रहेगा।

भ्रामक स्वप्नी रंगलीस का?

अल्पायुष्यी चमचमणार्‍या दवबिंदूंवर भाळलीस का?
अँबीव्हॅली, कधी लव्हासा भ्रामक स्वप्नी रंगलीस का?

तुझ्या महाली झगमगाट पण मनात का अंधार असा हा?
आठवणींना कुरवाळत तू अनेक रात्री तेवलीस का?

नांगरून तू दु:ख आपुले आनंदाचे बीज पेरले
पीक उगवले, पण काटेरी! तुझी तुला तू काचलीस का?

मोह पडावा तुला असा का? जरी हुबेहुब फुले कागदी
भ्रमर जाणते दूर राहिले, तीच फुले तू माळलीस का?

तिन्हीत्रिकाळी मिष्टान्नाचे ताट असूनी उपासमारी
नजर चुकवुनी धाब्यावरती झुनका भाकर जेवलीस का?

आनंदाचा लेप लावुनी दु:ख कधी का हलके होते?
वर्ख काढुनी आरशात तू उदासवाणे हासलीस का?

बाजी हरता, हार लपवण्या, खोटेनाटे व्यर्थ खुलासे !
एक झाकण्या दुसरे खोटे, हाच मार्ग तू चाललीस का?

काळजातले दु:ख सांगण्या कुणीच नाही तुला आपुले
संग असूनी मनी एकटी पोकळीत तू हरवलीस का?

गरीब "निशिकांता"ला सोडुन मार्ग पकडला श्रीमंतीचा
जीवन सारे गुदमर झाले गमावले तू सावलीस का?


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

तेजोमय मी विश्व पाहिले

ठोकरून मी जहाल वास्तव
आनंदाचे गीत गाइले
अंधाराला उशास घेउन
तेजोमय मी विश्व पाहिले

लक्ष्मणरेषा पार जराशी
केली मी, थयथयाट झाला
हेच जानकीने केल्याने
लंकेचा नायनाट झाला
कधी कधी बेबंद जगावे
मला जरासे मीच शिकविले
अंधाराला उशास घेउन
तेजोमय मी विश्व पाहिले

हातामधुनी काल निसटला
कुणास ठावे काय उद्याला
आज फक्त हा माझा आहे
मनाप्रमाणे जगावयाला
मिठीत घेउन "आज" बरोबर
नात्यांचे मी गोफ गुंफिले
अंधाराला उशास घेउन
तेजोमय मी विश्व पाहिले

आनंदाचे अन् दु:खाचे
असणे नसणे मला न कळले
मी अनुभवले दु:खाचेही
आनंदाशी नाते जुळले
जीवन जगलो पूर्ण, जणू मी
अमृत कलशातील प्राशिले
अंधाराला उशास घेउन
तेजोमय मी विश्व पाहिले

छान दिवाळी घरात माझ्या
रोज साजरी करीत असतो
मस्त कलंदर, कधी उद्याची
मनात चिंता ठेवत नसतो
अंतरात झगमगाट आहे
दीप ना जरी कधी लावले
अंधाराला उशास घेउन
तेजोमय मी विश्व पाहिले

काय कारणे देवकृपेची
डोक्यावरती सदा सावली
कर्मकांड, वारी ना करता
देत राहिली विठू माउली
पाणाउन मी त्याच्या चरणी
एक सुगंधी फूल वाहिले
अंधाराला उशास घेउन
तेजोमय मी विश्व पाहिले


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

विसरलोय मी....

विसरलोय मी...
तिची न माझी झालेली पहिली भेट
विसरलोय मी...

जी मनात बसली होती एकदम थेट

विसरलोय मी....
तिने त्या दिवशी घातलेला अबोली कलरचा ड्रेस
विसरलोय मी....
तेव्हाचे तिचे वार्यावर उडणारे काळे केस

विसरलोय मी....
सरळ मनावर वार करणारा तिचा एक कटाक्ष
विसरलोय मी....
तेव्हाची रिमझिम पावसाची साक्ष

विसरलोय मी....
तिच चिडून मला खडूस म्हणन
विसरलोय मी....
लटक्या रागात सुद्धा प्रेमान काळजी घेण

विसरलोय मी....
दोघांनी घेतलेला वाफाळलेला चहाचा कप
विसरलोय मी....
तिने दिलेलं चाफ्याचं रोप

विसरलोय मी....
मला सतवण्यासाठी तिच मुद्दाम अबोल राहण
विसरलोय मी....
मला बोलता बोलता निशब्द करण

विसरलोय मी....
आमच्यात भांडणाच, मैत्रीच, आणि .....प्रेमाचं बोलण झालेलं
.
.
.
आणि
विसरलोय मी....
तिने मला " मला विसर " म्हटलेलं................

पहिलं प्रेम कसं विसरायचं ?

पुण्य वाकले

सत्तेवरती पाप बैसले
सलाम करण्या पुण्य वाकले

कोल्हे कुत्रे रस्तोरस्ती
वाघ सिंह का कमी जाहले?

पोवाडे मी लिहू कुणावर?
शौर्य कालचे लुप्त जाहले

भ्रुणहत्त्येच्या सुपारीस का
डॉक्टरची फी म्हणू लागले?

आज तिला सुखरूप वाटते
वार्धक्याचे कवच लाभले

सन्याशांच्या भगव्या खाली
क्षुद्र पशूंनी स्वार्थ साधले

नोटांवरती सदैव हसती
गांधींनीही दु:ख झाकले

गमक यशाचे नवीन झाले
कुणी कुणाचे पाय खेचले

"निशिकांता"ने धवल बघाया
इतिहासाचे पान चाळले


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

तु आपल म्हणालीस

तु आपलं म्हणालीस आणि,
जग माझं बदलल.
सगळं काही मीळlल,
स्वप्नं सत्यात उतरल.

झुरत होतो तुझ्यासाठी,
मरतहोतो तुझ्यासाठी,
कळत होता वेडेपणा तरी,
तसेच वागत होतो तुझ्यासाठी.
तु आपल म्हणालीस आणि,
जग माझे बदललं.

सगळ काही मीळlल,
आयुष्य माझं पालटल.
क्षणो क्षणी, ओढ़ होती
क्षणो क्षणी बैचैनी,
मनामध्ये शिरली होती
तुझीच ती धुंदी.

तु आपल म्हणालीस,
आणि सुख मला मीळlल.
हवे होते जसे मला
उत्तर तसेच मीळlल
तु आपलं म्हणालीस आणि
जग माझं बदललं.
सगळं काही मीळlल
मन आनंदाने भरलं .

किती स्वप्नं पहिली होती
किती कल्पना रंगवल्या होत्या
तुझ्या विचlरने सखे
रात्र रात्र जागवल्या होत्या.

स्वप्नातून सत्यात तु आलीस
आणि मन माझं खरं
ठरलं तु आपलं म्हणालीस आणि
जग माझं बदललं

मला न कळले

सखे जरी ते माझे आहे मला न कळले
तुला वाटते मनास माझ्या तू ओळखले

दगडाचे मन माझे आहे भाग्यवान तू
नाव कोरले तुझेच त्यावर नीट जाण तू
आल्या गेल्या कैक, कुणी ते पुसू न शकले
तुला वाटते मनास माझ्या तू ओळखले

बावरते मन तुझ्याविना का ठाउक आहे?
एकलपणचे दु:ख तयाला घाउक आहे
वठल्या माझ्या मनास अंकुर कधी न फुटले
तुला वाटते मनास माझ्या तू ओळखले

निघून गेली वळ नको ना अता इशारे!
मृगजळात का कुणी पाहिले कधी फवारे?
आनंदाला लिलावात मी कालच विकले
तुला वाटते मनास माझ्या तू ओळखले

नदी आटली तरी किनारी कसे बसावे?
झुळझुळ सरली भळभळ आली कसे हसावे?
ठसठसणार्‍या दु:खालाही मी पांघरले
तुला वाटते मनास माझ्या तू ओळखले

जुनेच आठव, हरवुन जातो, मन पाझरते
शिळ्या कढीला ऊत आणाया मज आवडते
मोहरते मन पान जरी का आहे पिकले
तुला वाटते मनास माझ्या तू ओळखले


निशिकांत देशपांडे  मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yhoo.com

दवबिंदू

पानावरच्या दवबिंदूपरी....
आयुष्य आता जगणे आहे
उद्याची न असे शाश्वती

प्रत्येक क्षण हरणे आहे

पानावरच्या दवबिंदूचे
असणे तरी का असणे आहे ?
घटकाभर असे स्थिरावणे
मग मातीत ओघळणे आहे

पानावरच्या दवबिंदुला
परवानगी ना आकांक्षांची
सप्तरंगात कधी न्हाणे
कधी पायदळी येणे आहे

पानावरच्या दव बिंन्दुसम
जगण्याची लालसाही वाटे
पहाट गारवा हवाहवासा
उन्हाशी ना झगडणे आहे

— योगिता पाटील —

मी कलंदर

 ( पार्श्वभूमी )

मी जेंव्हा गृहसंकुलात रहावयास आलो तेंव्हा एका इमारतीचे बांधकाम चालू होते.खूप कामगार कामावर होते. या कामगारात एकाने माझे लक्ष वेधून घेतले होते. तो मजूर जवळ जवळ ७० वर्षाचा असावा. त्याची पत्नी पण कामावर येत होती. विशेष म्हणजे या जोडप्याच्या चेहर्‍यावर नेहमी हसू असायचे. त्यांना उद्याची चिंता नसेल का? ज्या दिवशी वार्धक्याने थकून काम बंद होईल त्याच दिवशी त्याची उपासमार पण सुरू होईल हे एक भयानक सत्त्य त्या दोघांना दिसत नसेल का? वयाच्या सत्तराव्या वर्षी पोट भरण्यासाठी दिवसभर राबावे लागते. असे असूनही वागण्यात कोठेही आणि कधीही उदासी नव्हती.

माझे विचार चक्र सुरू झाले. आम्हा व्हाइट कॉलर्ड लोकांना पेन्शन मिळते; तरीही आपण नेहमी रडत असतो. शॉवरला पाणी आले नाही तरी आपण दु:खी काष्टी होतो. केवढी ही तफावत आपल्या आणि त्या मजुराच्या जीवनाकडे बघण्याच्या दृष्टीकोनात ! जसा जसा मी विचार करू लागलो तसा तसा मी स्व्तःला क्षूद्र भासू लागलो. या विचारमंथनातून त्या कलंदर मजूरावर तयार झालेली ही गजलः--

मी कलंदर आसवांची रात्र करतो साजरी
सांजवेळी सुरकुत्यांशी खेळतो अंताक्षरी

खूप कष्टाने कमवली पोट भरण्या भाकरी
जन्म सारा फक्त केली मी भुकेची चाकरी

घे परिक्षा, देतजा तू यातना नानापरी
मी कधी म्हणणार नाही पाव रे तू श्रीहरी

रंगली रंगात माझ्या मस्त माझी बावरी
लक्तरामध्येच सजली; नेसली ना भरजरी

देत आली गारवा ती वाळवंटी चालता
व्यक्त करण्या ॠण सखीचे रोज लिहितो डायरी

एक दूज्यावीन जगणे कल्पना करवेचना
शक्यतो दोघास देवा एकदम नेरे वरी

मी वसंताचे, फुलांचे गीत रचले ना कधी
लेखणीतुन फक्त झरते वेदनांची शायरी

घेतली ना नोंद कोणी खंत याची का सखे?
सांग जनगणना कधी का होत असते सागरी?

नेत्र का "निशिकांत" थिजले? चेतना गेली कुठे?
फुंक गेली, सूर विरला, फक्त उरली बासरी


निशिकांत देशपांडे मो.क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

एकटे चालावयाला

जाहलो पांगूळ गाडा चालणे शिकवावयाला
का मुलांनो सोडले मज एकटे चालावयाला ?

तू हसावे खूप म्हणुनी लपवले मी आसवांना
तीच आता तुजविना रे! लागलो गाळावयाला

पाहुणा माझ्या घरी मी अडचणीचा जाहलो
मीच अडगळ कोपर्‍यांना लागलो वाटावयाला

वाटते स्मृतिभ्रंश व्हावा अन् करावा श्रीगणेशा
आठवांनो लागता का कातडी सोलावयाला ?

प्रश्न पडला पाहुनी वृध्दाश्रमी मातापित्यांना
संस्कृतीची लक्तरे का लागली लोंबावयाला ?

घाव, जखमा, वेदनांनी हरवली संवेदना अन्
काळजावर वार लिलया लागलो झेलावयाला

वाटते व्हावे अमीबा* एक पेशी जीव, ज्याला
मायबापाचे न ओझे लागते पेलावयाला

श्वान दोघे गाठ पडता भुंकुनी ते बोलती पण
क्षुद्र श्रीमंतात नसतो एकही बोलावयाला

का कणा "निशिकांत" ताठर वाकला आहे तुझा रे /
दु:ख मणभर मीच माझे लागलो पेलावयाला


*अमीबा-- एक पेशीय प्राणी ज्याचा जन्म प्रजनन पध्दतीने न होता गुणन पध्दतीने होतो. आई वडील नसतात त्याला.

निशिकांत देशपांडे मो. क्र. ९८९०७ ९९०२३
E Mail-- nishides1944@yahoo.com

Swami Vivekanand Vichaar